Het Jungleboek
De laatste jaren verschijnen er nogal wat bewerkingen van klassieke kinderverhalen. Onlangs verscheen Het Jungleboek, een hervertelling van The Jungle Books van Rudyard Kipling uit 1894. Onder het motto ‘Vergeet de films die er van Het jungleboek zijn gemaakt – dít is het echte verhaal van Mowgli’ schreef Daan Remmerts de Vries een tot de verbeelding sprekende tekst.
Anders maar vertrouwd
Er bestaan inmiddels verschillende versies en bewerkingen van het verhaal over het mensenkind dat in de jungle wordt opgevoed door wolven, maar de bekendste versie is waarschijnlijk de Disneyfilm uit 1967. Het Jungleboek maakt het aanvankelijk moeilijk om dit filmbeeld los te laten, omdat de jongen op de illustraties van Mark Janssen net als in de Disneyfilm een rood lendendoekje draagt. Toch zetten de makers het verhaal al snel op geslaagde wijze naar hun hand.
Opvallend is dat Het Jungleboek veel dichter bij het klassieke karakter van het verhaal van Kipling blijft en daardoor een stuk wreder is dan de zoetsappige Disneyfilm. Remmerts de Vries zet de spannende avonturen van Mowgli en de dieren op een realistische manier neer. Zijn toon blijft overwegend humoristisch, maar hij verzacht verder weinig. Zo schuwt hij de gruwelijke wijze waarop Shere Khan aan zijn einde komt niet.
Ook de expressieve tekeningen van Janssen spelen een belangrijke rol; ze brengen het verhaal tot leven en nemen je mee naar een magische plek. Hij schildert een weelderige, groene setting en indrukwekkende actiescènes. Ook geeft hij de band tussen het mensenjong en de dieren bijzonder goed weer, wat betoverend mooie taferelen oplevert. Neem bijvoorbeeld de vete tussen Mowgli en Shere Khan. Tijdens de watervrede staat de jongen oog in oog met de angstaanjagende tijger, terwijl de rivier rood kleurt door het mensenbloed dat uit de bek van Shere Khan vloeit.
Illustratie uit Het Jungleboek, Janssen (2020)
Hoewel Mowgli Shere Khan boos aanstaart, domineert de tijger duidelijk het beeld. Dit komt allereerst door de krachtige compositie; de tijger torent dreigend over het mensenjong heen. Daarnaast komen de vele tinten oranje met rode en gele toetsten overeen met de kleuren van de tijger. Ook bijzonder is de manier waarop Janssen de suggestie wekt dat Shere Khan nog meer ruimte inneemt door zijn staart en weerspiegeling af te snijden. De kijker zal de vormen in gedachten afmaken. Dit alles zorgt ervoor dat de tijger kracht uitstraalt en de kwetsbaarheid van de dappere jongen wordt benadrukt.
Noch wolf noch mens
Wat de hervertelling bijzonder complex en interessant maakt, is het feit dat Mowgli diepgaand worstelt met de realisatie dat hij noch wolf nog mens is en overal buiten staat. Het verhaal zoomt scherp in op deze identiteitsstrijd. Het is hartverscheurend als Mowgli in tranen uitbarst nadat hij Shere Khan, en de wolven die bij de tijger horen, heeft bedreigd met vuur. Zelf begrijpt hij niet zo goed waarom hij zich zo voelt, maar Baghera wijst hem liefdevol op zijn mensengedrag: ‘Tranen,’ zei Baghera. ‘Iets wat alleen mensen doen, ventje’. Mowgli verlaat de jungle, maar ook bij de mensen voelt hij zich niet thuis. Hij zal zich moeten verzoenen met het feit dat hij nooit echt wolf of mens zal zijn. Hij moet uitvinden bij wie hij wil horen en wie hij wil zijn.
Remmerts de Vries beschrijft dit proces subtiel, zonder zijn groei te overhaasten. De jongen slingert een tijdje heen en weer tussen de dieren en de mensen. Het moment dat hij een jonge vrouw opmerkt en door haar gefascineerd raakt, vormt een belangrijk keerpunt in zijn ontwikkeling. Het is een duidelijke aanwijzing dat hij een man aan het worden is en een nieuwe fase van zijn leven ingaat. Hij is niet langer de opstandige jongen die op de drempel van puberteit staat.
Een bloederig voorleesverhaal
Het Jungleboek is bij vlagen behoorlijk bloederig, maar kan worden voorgelezen aan kinderen vanaf een jaar of 8. Gebruik eventueel stemmetjes voor de verschillende karakters, want daar leent dit boek zich uitstekend voor! Het is bijna onmogelijk om niet in de huid van ssssslissende sssslang Kaa te kruipen.
Meer weten?
Het Jungleboek werd getipt door De Grote Vriendelijke Podcast in aflevering 34. In aflevering 31 spreken kinderboekrecensenten Jaap Friso (Jaapleest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) met de illustrator van dit boek, Mark Janssen, over zijn opvallende nieuwe prentenboek Altijd dichtbij (Lemniscaat, 4+). Aanrader!
DEEL DEZE RECENSIE
De kleine kinderboekenkapitein
Ahoy! Ik ben de kleine kinderboekenkapitein, maar mensen noemen me ook wel Cheyenne. Ben je op zoek naar je volgende leesavontuur? Spannend! Ik kan je daarbij helpen.
8,5 / 10
Auteur: Daan Remmerts de Vries
Illustrator: Mark Janssen
Uitgever: Volt, 2020
ISBN: 9789021423418
Aantal pagina’s: 136
